De Bussemakers behoorden tot de doopsgezinde gemeente. Doopsgezinden koesteren het ideaal van een leven van soberheid en zuiverheid. In de expositie van museum Bussemakerhuis wordt ruim aandacht geschonken aan de idealen van de doopsgezinden en hoe het kwam het dat veel doopsgezinden in de handel terecht kwamen en eigen bedrijven oprichten.

Het verhaal van de doopsgezinden in Twente

Tijdens de Reformatie in de 16de eeuw ontstonden verschillende protestantse stromingen, waaronder naast het Calvinisme en Lutheranisme ook de doopsgezinden. Voor hen was het belangrijk om zich op late leeftijd bewust te laten dopen en ze verwierpen daarmee de kinderdoop zoals die in de katholieke kerk gebruikelijk is. Ook kennen de doopsgezinden geen centraal kerkelijk gezag. Zelfstandig denken, tolerantie, eigen verantwoordelijkheid en pacifisme zijn belangrijk in hun geloofsovertuiging.

Al in het midden van de 16de eeuw waren er in Twente doopsgezinden. Sommigen waren gevlucht uit Vlaanderen en later kwamen er ook vluchtelingen uit Westfalen naar Twente. In deze periode, onder heerschappij van de Spanjaarden, werd het de doopsgezinden niet gemakkelijk gemaakt door de katholieke kerk en werden ze gedwongen afstand te doen van hun geloof. In 1626 werden de laatste Spanjaarden uit Twente verdreven en ontstond een zekere mate van godsdienstvrijheid. In zekere mate, omdat ze hun geloof in stilte moesten belijden en in een gebouw dat niet als kerk herkenbaar zou zijn. Daarom kwamen de doopsgezinden bij elkaar op afgelegen plaatsen. Bijvoorbeeld in Zenderen en later ook in Borne, in de schuur op de hoek van de Ennekerdijk en de huidige Brinkstraat.

In de 18de eeuw ontstonden er spanningen binnen de doopsgezinde beweging over de zuiverheid van de leer en het leven. In Borne koos men voor een strenge toepassing van de leer in het dagelijkse leven, ook wat betreft kleding en inrichting van de woonomgeving. Dat gold bijvoorbeeld voor de families Bussemaker, Hulshoff en Ten Cate.