Linnen

In Museum Bussemakerhuis laten wij je zien hoe van vlas linnen werd geweven. Het hele proces komt aan bod, van het oogsten van de vlasplant tot het weven zelf. We leggen uit hoe er onder moeilijke omstandigheden toch vlas in de omgeving van Borne verbouwd kon worden. Onze enthousiaste en deskundige vrijwilligers laten je daarnaast op de honderden jaren oude handweefgetouwen alle bewerkingen zien die nodig waren om tot de geweven doeken te komen. Ook besteden we aandacht aan het gebruik van vlasvezel in de huidige tijd.

Het verwerken van vlas tot linnen

Het verwerken van vlas tot linnen is een eeuwenoud en intensief proces. In Mesopotamië bijvoorbeeld werd al rond 6000 voor Christus vlas verbouwd om linnen mee te kunnen weven. En in het oude Egypte wikkelde men overledenen in linnen doeken. In Twente verbouwden de boeren waarschijnlijk vanaf de Middeleeuwen vlas op onze leemrijke gronden.

Een eerste stap in het proces is het zaaien van het vlas. Daarbij is het belangrijk dat de zaden goed worden verdeeld. In het begin deden de boeren dat nog met de hand, maar eind 19-de eeuw kwam de zaaiviool in gebruik. Daarmee kon het zaad goed over de akkers verdeeld worden en werd het werk een stuk gemakkelijker! De zaaitijd van vlas loopt van half maart tot midden april en het vlas bloeit prachtig blauw of wit in de zomermaanden. En leuk om te weten: elk bloempje bloeit maar één dag.

Na ongeveer 100 dagen kan het vlas geoogst worden. Het binnenhalen van het vlas is nog wel een lastig karwei. De boeren trekken het vlas uit de grond om de vezels zo lang mogelijk te houden. Aan het einde van de stengels zitten dunne takjes met elk een bolletje met zes tot acht chocoladekleurige zaadjes, het lijnzaad. Uit deze zaden wordt lijnolie geperst.

De stengels van het vlas worden door de boeren gesorteerd en in het water van een beek of ander stromend water gelegd. Zo kan het vlas ‘roten’: een rottingsproces waarbij de pectine in de bast oplost en de vezels vrijkomen. Daarna wordt het vlas weer gedroogd. Vervolgens worden de stengels van de plant gebroken, terwijl de vezels nog wel goed intact blijven (‘braken’). Door de vlasvezels te zwingelen worden de vlasvezels van de laatste houtige stengeldelen ontdaan.

De laatste fase van het bewerkingsproces is nu aangebroken: Het spinnen van de fijne vezels op een spinnenwiel en het koken van de strengen garen om resten hars te verwijderen. Het linnen garen dat nu is gecreëerd is klaar voor het weven!

Lees ook: Weven in het Bussemakerhuis.

Als het linnen is geweven, en een witte kleur gegeven, (Dit verdient toch allen lof) Dan verkoop ik deze stof. -Linnenfabrikeur